Sokule - W latach 1719-1721 z powodu ucisku jakiego doświadczyła rodzina Piątków od ówczesnego posesora, postanowili oni uciec i osiedlić się we wsi Żuków koło Korabiewic (parafia Mszczonów). Nowych poddanych przyjął Mikołaj Siemianowski, dzierżawca wsi Żuków (starosta Korabiowski). Starszym synom Jana Piątka pozwolił się nawet ożenić z lokalnymi kobietami.
Niedługo po tym Jan Sielski oddał wieś Sokule w posiadanie Marcinowi Morzkowskiemu - chorążemu pancernemu, vice-insygnatorowi koronnemu. Żoną Marcina była Ludwika Sielska (z braku metryk nie wiem czy była córką czy siostrą Jana).
Nowy właściciel Sokula weryfikując swoje dobra postanowił, że będzie domagać się powrotu zbiegłych chłopów skoro byli jego poddanymi. Ci nie chcieli się na to zgodzić więc zgłosili całą sprawę do sądu koronnego. W marcu 1725 wpłynęła skarga na Marcina Morzkowskiego. Posesor Sokula nie pozostał dłużnym i wystosował do sądu również swoje zażalenia do zbiegłych chłopów i Mikołaja Siemianowskiego.
Sąd koronny postanowił zatem wysłać czterech komisarzy do Sokula by zbadali całą sprawę. Po zweryfikowaniu faktów i informacji sąd nakazał powrót Piątków w przeciągu 2 tygodni do Sokula. Mieli tam oni pracować na porzuconych wcześniej ziemiach zgodnie z zarządzeniami z lustracji. Nie spodobało im się to i uciekli z powrotem do Żukowa. Krótka wzmianka wspomina, że syn Stanisław w nocy uciekł z pomocą chłopa zwanego Kocbielik, który to przewiózł go wozem z powrotem do Żukowa. Z racji, że poprzedni dobytek Piątków był zarekwirowany przez posesora, ukradli oni krowy z dworskiego pastwiska.
Sąd ostatecznie i tak zdecydował o tym że rodzina Piątków ma wrócić do Sokula. Zostali oni ukarani dodatkowym podatkiem, codzienną stróżowaniem nocną i powrotem na włości Morzkowskiego. Dodatkowo Kocbielik i synowie Jana Piątka, którzy wcześniej uciekli bądź obrażali Morzkowskiego otrzymali dodatkowo karę 1 dnia w gąsiorze. Sam Siemianowski oprócz groźby banicji (w przypadku nie zwrócenia poddanych) został ukarany odsiadką w wieży za przyjęcie cudzych chłopów. Piątkowie próbowali się odwoływać od kary min. z tego powodu, że część z nich ożeniła się z lokalnymi kobietami. Sąd po zbadaniu metryk mimo wszystko nakazał również żonatym synom Piątka aby Ci wraz z żonami i dziećmi dołączyli do ojca i nieżonatych braci w Sokulu. Tylko córka Konstancja Piątek, wtedy już żona Tomasza Wójtowicza Pietraka, sołtysa wsi Żuków mogą tam pozostać z mężem. Koniec końców wychodzi na to, że rodzina Piątków wróciła do Sokula. Byli to:
- Jan Piątek - ojciec
synowie:
- Kazimierz - ożeniony z Helenę Kurowczanką alias Pliszczykowną 19.01.1721 w Sochaczewie
- Grzegorz - ożeniony z Reginą Czech 19.11.1723 w parafii Żuków
- Stanisław - ożeniony z Elżbietą Kodzbiał (Koźbiał) w październiku 1719 w Żukowie
- Piotr - brak danych
- Andrzej - bezżenny
- Jan - bezżenny
Porównując tą historię z metrykami, jakie się zachowały niestety nie poznamy dokładnych losów tej rodziny. Metryki z Mszczonowa o ile się zachowały są niedostępne (znajdują się pewnie na parafii). Natomiast metryki z Wiskitek zaczynają się od roku 1754 czyli prawie 30 lat po tych wydarzeniach.
Przeglądając te metryki widać, że wieś Sokule dalej zamieszkują chłopi o nazwisku Piątek. Byli to prawdopodobnie potomkowie tej rodziny.
Przy 2 ślubach z 1775 Stefana i Andrzeja Piątków świadkiem jest Stanisław Piątek. Możliwe, że był ich wujem i synem Jana Piątka z opowieści. Niestety jego aktu zgonu nigdzie nie znalazłem.
W tym samym roku w Sokulu umiera również Grzegorz Piątek 40l. Jak wiemy wiek zmarłych w aktach łacińskich był mało dokładny. Możliwe, że zmarły Grzegorz to mąż Reginy Czech? W 1803 jest także akt zgonu Reginy Piątek wdowy lat 80. Jednak to chyba, nie wdowa po Grzegorzu bo miałaby wtedy ok 100 lat. Innych dopasowań poza tym, że rodziły się kolejne dzieci Piątków w Sokulu, o tych samych imionach co bohaterowie sporu nie znalazłem. Niestety z braku innych materiałów dalsze rozważania można raczej zakończyć. Poniżej podaję źródła i odnośniki do tej historii:
Księgi referendarii koronnej z czasów Saskich - sumariusz Tom I (1698-1732) z 1969r.
nr spraw: 654, 670,671,679, 683, 691, 695, 697, 703, 706, 708, 718 i 724
Zasoby AGAD:
Sygn.: Ks. Ref. 22
Tytuł: "Akta sądów Je K Mci referendarskich koron[nych] za szczęśliwego panowania - Augusta wtórego króla polskiego - Za sprawą i przełożeniem- Stefana z Potoka na Czortkowie Potockiego referendarza koronnego, trembowelskiego, a potym lwowskiego starosty. Za pisarstwa - Michała Nagrodzkiego sekretarza J. Królewskiej Mości, pisarza referendarskiego koron[nego]. Annorum 1718-vi, 1719-ni, 1720-mi, 1721-mi, 1722-di, 1724-ti, 1725-ti, et 1726-ti".
opis sprawy:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz