Gdzie jest krzyż?

Stare Kozłowice to wieś położona obok Wiskitek (woj. mazowieckie). Od około 1790 roku zamieszkiwali ja moi bezpośredni przodkowie po mieczu. Wtedy były po prostu tylko Kozłowice. Najstarsza pisemna wzmianka o tej wsi sięga roku 1380 - źródło. Około 1864 roku zaczęto rozróżniać Stare i Nowe Kozłowice (informacja z metryk). Te pierwsze mieszczą się na drodze między Wiskitkami, a Żyrardowem. Jak dowiedziałem się kiedyś z książki Ewy Adamiak-Pawelec "Stare Kozłowice dawniej i dziś" na posesji moich przodków znajdował się krzyż. Było to jedno z 4 takich miejsc w całej wsi. Przyjeżdzając na Wszystkich Świętych często go mijałem, gdyż stał przy samej drodze.

Kilka dni temu dowiedziałem się, że krzyż ten został usunięty. Ktoś pociął go na kawałki piłą spalinową. Według artykułu zamieszczonego w Życiu Żyrardowa toczy się postępowanie w tej sprawie. Mieszkańcy wsi stracili swoje miejsce kultu i spotkań, i to niedługo przed majówkami. To tyle jeżeli chodzi o bieżące fakty.

Próbowałem dowiedzieć się nieco o historii tego krzyża. Niestety z racji odległości ciężko jest dotrzeć do właściwych źródeł i osób. Składając do kupy relacje od Pana Bogdana Jagiełły (historyka) , Pani Justyny Sydry (regionalistki), czy mojej dalszej rodziny dowiedziałem się, że ten krzyż stał we wsi od bardzo dawna.  Był oczywiście kilkukrotnie wymieniany i przestawiany. 

Podobno kiedyś znaleziono pod nim także szczątki ludzkie. Prawdopodobnie pochodziły z czasów powstania styczniowego, bądź którejś z wojen. Dokładniejsza wzmianka jest w rękopisie Zenona Dębowskiego, do którego nie udało mi się niestety dotrzeć.

Natomiast w 1964 roku krzyż po raz kolejny odnowiono i przestawiono na wydzielony kawałek działki Jana Fryni. Drewno pochodziło z dębu ściętego na posesji Nietrzebki. 

Krzyż ten stał aż do 8 kwietnia 2024 roku. Co roku mieszkańcy wsi modlili się przy nim. Jak się potoczą dalsze losy tej sprawy? Na ten moment nie wiadomo. Jeżeli dowiem się czegoś nowego, bądź ustalę więcej szczegółów dot. historii krzyża to zaktualizuję ten post.

Zdjęcia krzyża z 2019 roku

źródło: własne

W międzyczasie znalalazłem trochę czasu, aby usiąść do aktualizacji indeksów z Wiskitek. Na razie ukończyłem zgony z 1917 roku. Niebawem wezmę się za kolejne lata.

Aktualizacje na blogu

Robię ostatnio porządki w danych genealogicznych ponieważ szykuję się do wydruku zaktualizowanego drzewka. Dodatkowo chcę również wydrukować drzewko ze strony mamy. To będzie prezent na 100 urodziny babci w sierpniu. Przy okazji zdobyłem dostęp premium do MyHeritage. Tam jak tworzyłem drzewko na podstawie moich danych wyszło mi kilka nieścisłości. W związku z tym musiałem poprawić niektóre opisy na blogu. Tak więc zaktualizowałem:

- opis nazwisk Jaroń/Adamiak

- opis nazwiska Nietrzebka + zestawienie

- Kozłowice zestawienie

Przy okazji wrzuciłem też zaktualizowany plik urodzeń z Bolimowa. Niestety obecnie mam mało czasu, by móc go częściej aktualizować. 

Niebawem pewnie pochwalę się wydrukowanymi drzewkami. Czekam też na wyniki testu DNA z MyHeritage jaki wykonałem babci.

Rodzeństwo mojego 2x pradziadka Jana Frynia

Poszukiwania zdjęć wśród dalekiej rodziny przyniosły nieoczekiwane rezultaty. W lipcu udało mi się skontaktować z potomkami wywodzącymi się z linii mojego 3x pra dziadka Jakuba Frynia. Dla przypomnienia był on 2x żonaty i spłodził łącznie 13 dzieci. 8 synów i 5 córek, z czego na pewno 2 dzieci zmarło za młodu, a los części z nich nie jest mi znany.

W każdym razie otrzymałem zdjęcia 2 córek Jakuba, pochodzących z tego samego małżeństwa co mój 2x pra dziadek Jan.

Julianna Frynia 1885-1981. Przeżyła prawie sto lat. w 1910 roku wyszła za Stanisława Mońka. Prawdopodobnie mieszkała w Żyrardowie gdyż tam znajduje się jej grób. Poniżej jej zdjęcie wraz z mężem (niestety słabej jakości).

Natalia Frynia 1878-1944. Z tego co wiem mieszkała dalej w Kozłowicach Starych skąd wywodził się jej ojciec Jakub. Wyszła za maż za Antoniego Adamiaka  w 1900 roku. Niestety dosyć wcześnie została wdową, bo Antoni zmarł w 1923 roku. Na szczęście udało jej się wychować dzieci, o których nawet jest wzmianka w książce "Stare Kozłowice dawniej i dziś".

Mam nadzieję, że uda mi się nawiązać kontakt z resztą rodziny i zdobyć jeszcze kilka zdjęć.

Stare Kozłowice dawniej i dziś

Szukając różnych materiałów poza metrykalnych związanych z Wiskitkami i okolicznymi wioskami trafiłem na prawdziwą perełkę. W 2018 roku nielicznym nakładem ukazała się monografia wsi Stare Kozłowice. Książka została opracowana przez Panią Ewę Adamiak-Pawelec, niegdyś mieszkankę tej wsi. Autorka zebrała wszelkie materiały od lokalnych mieszkańców (zdjęcia, historie itp.) i na tej podstawie powstała książka. Oprócz dziejów lokalnej społeczności są też biogramy rodzin Starych Kozłowic. Co prawda zamieszczone drzewka maksymalnie sięgają końcówki XIX wieku,  lecz są bogate w dane z ostatniego stulecia oraz zdjęcia. Sam znalazłem tam opis potomków brata mojego pra pra dziadka (niestety bez zdjęć). Dla szukających informacji o rodzinach z tej miejscowości pozycja obowiązkowa. Można jeszcze chyba ją kupić u syna autorki w Żyrardowie. W razie potrzeby mogę przesłać namiary. Szkoda, że nie ma więcej takich książek dot. rejonu Wiskitek.